Actie

Wat is het wel en wat is het niet

Vroeg of laat krijg je als gitarist de term hoge- of lage actie te horen. Vaak lees je dat de actie de afstand van de snaren tot de toets, oftewel het fretboard is. Dat is niet helemaal correct. Het is niet heel lastig, maar meet wel heel nauw. De actie is de afstand van de onderkant van de snaar tot de frets en niet de toets. Je wilt weten wanneer de snaar de fret raakt en hoe lang de afstand tot de fret is.

Hoge actie versus lage actie

Bij een hoge actie is de afstand van de onderkant van de snaar tot de bovenkant van de frets groot. Dit betekent dat je de snaren harder moet indrukken om een noot of akkoord te kunnen spelen. Dit kan lastig zijn als je vingers nog niet sterk genoeg zijn om de snaren in te drukken. Waarom dan toch een hoge actie? Voor sommige speelstijlen kan een hoge actie voordelig zijn. Het buigen, oftewel benden, van de snaren gaat makkelijker en de snaren zullen minder snel ‘chocken’ of doodslaan, als de snaar te laag is kan een bend geen geluid maken. Iets hogere actie levert ook meer volume en ‘sustain’, de snaren kunnen langer blijven trillen. Daarnaast kan een grotere afstand van snaar naar fret ook de zogenaamde fret buzz tegengaan.

Bij een lage actie is de afstand van de onderkant van de snaar tot de bovenkant van de frets klein. Dit betekend dat je minder hard hoeft te drukken om een noot of akkoord te spelen. Bij een te lage actie kun je last krijgen van fret buzz; de snaren trillen tegen een of meerdere frets aan en veroorzaken een zoem of krakend geluid. Daarnaast kan een te lage actie het buigen van de snaren dood doen slaan; je bends geven dan geen geluid. Lage actie versnelt je spel en maakt het spelen lichter. Metal spelers met snel spel en veel distortion zullen minder last hebben van fret buzz omdat je deze dan niet hoort. De voordelen wegen dan op tegen de nadelen.

Hoe en waar stellen wij de actie af

Er zijn verschillende plaatsen op de gitaar waar je de actie kunt afstellen. Frets 1, 3, 12 en 17 komen vaak voor. Het belangrijkste is dat je weet welke methode er is gebruikt, zodat je consequent dezelfde methode gebruikt, of weet waarom je tot afwijkende metingen komt. Wij meten bij alle gitaren de actie bij fret 1 en bij fret 12. De actie bij fret 1 wordt grotendeels bepaald door de topkam. De actie bij fret 12 door de brug en het zadel. Ook de relief van de gitaar speelt een rol in de afstelling van de actie. Relief is de lichte buiging die veel gitaren hebben vanaf ongeveer fret 8 tot en met fret 5. Om de actie precies te meten zijn er twee methoden; met de hand en in speelpositie of met een digitale actie meter terwijl de gitaar plat ligt. Bij de eerste methode heb je geen last van de zwaartekracht die aan de hals en snaren trekt. Het is wel lastiger om tot op de honderdste millimeter nauwkeurig te meten. Bij de tweede methode kunnen we tot op de honderdste millimeter nauwkeurig meten. Hierbij ligt de gitaar wel plat, wat een miniem effect op de hoogte van de snaren heeft. Wederom is het belangrijk om consequent te zijn in de metingen die je gebruikt. Wij gebruiken de digitale methode.

Bestaat er een standaard actie?

Is er een standaard actie hoogte voor gitaren? Ja en nee. Er zijn vele standaard actie hoogten te vinden. Echter, iedere gitaar is anders, zelfs binnen het zelfde model uit het zelfde jaar zitten verschillen. Alleen het weer al kan een grote rol spelen. Hoge luchtvochtigheid, of juiste droogte zullen effect hebben op de actie van je gitaar. Natuurlijk is ook je speelstijl van belang. Toch hebben wij ten behoeve van communicatie wel een ‘standaard’ actie die wij hanteren, gebaseerd op een gemiddelde actie hoogte. In deze volgen wij de instellingen van Stewmac; de toonaangevende Amerikaanse fabrikant voor het gereedschap waar wij mee werken. Wil je hier meer over weten, neem dan gerust contact met ons op. Wij zijn er ten slotte voor jouw speelplezier.